apr 15, 2021

NRC: ‘Een diverser OM is bittere noodzaak’, zegt de leiding van het OM

NRC: ‘Een diverser OM is bittere noodzaak’, zegt de leiding van het OM Image

Natascha Rose en Gerrit van der Burg, het Openbaar Ministerie is van plan de komende vijf jaar een meer diverse en inclusieve organisatie te worden.

Een stuk of twintig zegt ze er te kennen. Maar misschien werken er wel meer officieren van justitie met een niet-westerse migratieachtergrond bij het Openbaar Ministerie. „Ik ken natuurlijk ook niet iedereen op alle parketten”, vertelt Natascha Rose (40), officier van justitie bij het Haagse arrondissementsparket en van Surinaamse komaf.

De vraag was hoeveel van de bijna duizend officieren van justitie een migratieachtergrond hebben. Specifieke cijfers zegt de rechterlijke macht niet te hebben, omdat de wet niet toestaat dat informatie over ras wordt vastgelegd. Het maakt praten over diversiteit en inclusie niet altijd even gemakkelijk. „Diversiteit gaat om meer dan huidskleur en is daardoor op sommige vlakken minder zichtbaar. Bovendien wil je als persoon worden gezien en gewaardeerd, zonder label of hokje”, zegt Rose, die ook lid is van de landelijke ‘kerngroep Diversiteit & Inclusie’ van het OM.

Ze zit aan een lange vergadertafel op het parket-generaal in Den Haag, tegenover de baas van het OM Gerrit van der Burg. De twee willen reageren op het interview dat parketsecretaris Love Bhalla in maart gaf aan NRC. De in Nederland geboren zoon van Indiase ouders beklaagde zich over een gebrek aan diversiteit onder de aanklagers. Bhalla zei daarin: „Wij zijn totaal geen afspiegeling van de maatschappij. Deze situatie doet afbreuk aan de geloofwaardigheid van het OM.” Volgens Bhalla „distantieert het OM zich van de maatschappij door donkere officieren van justitie te weren”.

Maar procureur-generaal Van der Burg zegt zich „niet te herkennen” in het verwijt van „het systematisch weren van officieren met een kleur”, zo schreef hij op het intranet van het OM op 9 april. Hij vindt wel dat het OM er „nog harder aan moet werken een diverse organisatie” te worden. „Op die manier staan we meer in verbinding met de samenleving.”

Het OM moet volgens hem ook een meer inclusieve organisatie worden. „Ik zie dat collega’s soms persoonlijke en knellende ervaringen hebben”, aldus Van der Burg. „Wij willen dat elke medewerker van het OM, hoe hij er ook uitziet of waar hij ook vandaan komt, zich thuis voelt en kan zeggen wat hij wil.”

Elke OM-medewerker moet zich hier thuisvoelen’

Dat is nu nog geen vanzelfsprekendheid, blijkt uit een vorige maand opgestelde nota van het OM. „De ervaring leert dat we wel goed in staat zijn divers talent binnen te halen, maar dat talent niet zo goed kunnen vasthouden”, staat in het plan. „Medewerkers ervaren eenzaamheid.”

Van der Burg zegt dat er „geen sprake is van onwil” maar hij spreekt van „mechanismen” in de organisatie die verhinderen dat iedereen „een gelijke kans krijgt”. De selectie van nieuwe mensen kan volgens hem beter. Rose zegt dat „de leiding doorgaans wel urgentie voelt, maar dat die er nog meer moet komen bij mensen die nieuw personeel selecteren of oordelen over doorstroming. De organisatie is geneigd vooral de mensen te selecteren die men al heeft en kent”.

Rose werkt al veertien jaar als aanklager en zegt persoonlijk nooit belemmeringen te hebben gevoeld om als zwarte vrouw carrière te maken in een grotendeels wit apparaat. Ze heeft wel last gehad van „micro-agressies”, zoals collega’s die aan haar haar willen voelen of vragen of ze ook bruiner wordt in de zomer. Ook merkt ze regelmatig dat sommige mensen buiten de organisatie er niet vanuit gaan dat zij officier van justitie is. Zo werd ze recent bijvoorbeeld nog aangezien voor de tolk.

In de wandelgangen hoort ze ook soortgelijke verhalen van collega’s die vervelende dingen hebben meegemaakt, zoals aangezien worden voor verdachte in plaats van aanklager of de opmerking krijgen dat iemand er alleen maar zit omdat „diversiteit nu een hot issue is”.

Bewust van vooroordelen

Rose zegt dat „mensen in de organisatie zich bewust moeten worden van hun vooroordelen: welke eigenschappen zijn nu echt belangrijk voor een officier? Mijn ervaring is dat je veel dezelfde types ziet, dezelfde karakters”, zegt Rose. „Het OM waardeert het dat officieren van justitie nogal uitgesproken zijn, zichzelf op de voorgrond plaatsen, maar dat is niet in elke cultuur een gegeven. Geef mensen de kans zichzelf te ontwikkelen.”

Het OM heeft vorige maand intern vastgelegd dat ze in de komende vijf jaar het zogeheten ‘zeventig-procent-principe’ in het personeelsbeleid wil toepassen. „Leidinggevenden moeten ervoor zorgen dat in hun team niet meer dan zeventig procent van de mensen hetzelfde geslacht heeft, in dezelfde leeftijdscategorie valt of dezelfde etnische, religieuze of culturele achtergrond heeft.” De doelstelling is volgens de beleidsnota „geen harde eis, maar een streven waar leidinggevenden op kunnen sturen”. Het OM hoopt via de Barometer Culturele Diversiteit van het CBS cijfers over afkomst te verkrijgen, zodat men het resultaat kan meten.

Het grootste probleem is dat mensen van een diverse afkomst relatief weinig solliciteren naar een baan als officier van justitie. Waar in de strafrechtadvocatuur juristen met een niet-westerse migratieachtergrond – zoals Ayse Çimen, Gerald Roethof, Mohamed Rafik, Semra Aytemur – succesvol zijn, ontbreken dergelijke rolmodellen bij het OM.

„Ik denk dat het belangrijk is studenten te bereiken en beter te vertellen wat het OM precies doet”, zegt Rose. „We zouden ook bij een programma als RTL Boulevard meer over ons werk moeten vertellen”.

Super-PG Van der Burg zegt zich af te vragen of er soms iets „ontbreekt in onze taal, manieren en omgangsvormen waardoor we met elkaar minder verbindend zijn dan we zouden willen?” Om antwoord te krijgen, is er een bijna afgerond imago-onderzoek gehouden onder rechtenstudenten en pas afgestudeerde juristen met een niet-westerse achtergrond. Ook wordt onder het personeel gepeild of zij de eigen organisatie als inclusief ervaren. „Het gaat daarbij niet alleen over geslacht, culturele achtergrond of leeftijd. Maar ook over seksuele geaardheid, een arbeidsbeperking of verscheidenheid in opleiding en werkervaring”, aldus Van der Burg. „Voel je je thuis en hoor je erbij?”

Meer diversiteit is volgens hem „bittere noodzaak”. „Het vergroot onze herkenbaarheid en helpt om het vertrouwen van alle burgers in onze organisatie en de rechtstaat te vergroten. We zijn er immers voor iedereen.”

Bron: Haenen, M. (2021, 14 april). ‘Een diverser OM is bittere noodzaak’, zegt de leiding van het OM. NRC. https://www.nrc.nl/nieuws/2021/04/14/een-diverser-om-is-bittere-noodzaak-zegt-de-leiding-van-het-om-a4039816

success icon

Wat leuk dat je meedoet!

Wij houden jou graag op de hoogte van de laatste ontwikkelingen rondom onze interessante vacatures en onze unieke netwerk- en wervingsevents. Maar ben je actief op zoek naar een nieuwe carrière en wil je graag dat wij meedenken?
Upload dan je CV hier!