Een meerderheid, zowel wit als van kleur, erkent dat er institutioneel racisme is in Nederland. Nederlanders van kleur worden opvallend vaker gediscrimineerd door Nederlandse bedrijven, de politie of scholen en universiteiten dan witte Nederlanders.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 39.000 deelnemers van het Opiniepanel. Aan het onderzoek deden bijna 5.000 Nederlanders van kleur mee. Zij deelden in het onderzoek hun ervaringen met Nederlandse bedrijven of instellingen die hen, onbedoeld of bedoeld, discrimineerden. Nog nooit werd er zo’n groot maatschappelijk debat gevoerd over dit institutionele racisme. Gaat het volgens velen tolerante Nederland nog vrijuit?

Racisme geworteld in Nederlandse samenleving

Nee, is het antwoord als je het mensen in het land vraagt. Wit en van kleur: een meerderheid denkt dat institutioneel racisme ook hier voorkomt, blijkt uit het onderzoek van EenVandaag. Gemiddeld is 71 procent van alle ondervraagden die mening toegedaan.

Bij witte mensen in het onderzoek is het vaker een inschatting dan bij ondervraagden van kleur. Van die laatste groep kan 65 procent met zekerheid zeggen dat er institutioneel racisme in Nederland is. Onder witte mensen is dit een stuk lager: 32 procent. Wel denkt nog eens een forse groep witte mensen (38 procent) dat het waarschijnlijk voorkomt. Een kwart van de witte mensen in het onderzoek (24 procent) gelooft dat het verschijnsel zich hier niet voordoet.

Mensen van kleur veel vaker gediscrimineerd door organisaties

Dat institutioneel racisme in Nederland voorkomt, wordt goed duidelijk wanneer we mensen met verschillende huidskleuren vragen naar hun ervaringen: maar liefst 68 procent van de mensen van kleur in het onderzoek geeft aan weleens gediscrimineerd te zijn door een organisatie. Onder witte mensen is dit aandeel vele malen lager: 17 procent. En het gaat volgens hen verder dan de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst: “Dat is maar het topje van de ijsberg”, aldus een ondervraagde van kleur.

Zo zijn ondervraagden van kleur (56 procent) veel vaker dan witte mensen (7 procent) slachtoffer van racisme door beleid van een bedrijf of winkel. Het volgen van bruine of zwarte klanten is door mensen van kleur veel genoemd in het onderzoek: “Ik ben tot 2 keer toe naar een ander pad gelopen en heb vervolgens tegen mijn partner gezegd: ‘Kijk maar, over een paar seconden staat de bewaker aan het eind van het pad’. En ja hoor, daar was hij”, illustreert een ondervraagde.

Geen uitnodiging voor sollicitaties en een lager schooladvies

Bedrijven discrimineren volgens gekleurde mensen vooral bij sollicitaties. In het onderzoek vertellen veel van hen niet te worden uitgenodigd voor sollicitaties door hun buitenlandse achternaam. De toelichting van dit panellid is tekenend: “Mijn achternaam is Jansen, veel mensen verwachten dan een bepaald uiterlijk. Ik heb het ‘geluk’ dat ik deze achternaam (oorspronkelijk een slavennaam) heb. Ik merk dat ik sneller bij een sollicitatie uitgenodigd word dan mijn vrienden en familie met een buitenlandse achternaam. Maar zodra ik bij een bedrijf aankom voor het gesprek krijg ik meteen te horen ‘ik had iemand anders verwacht’.”

Ook maken mensen van kleur (40 procent) vaker dan witte mensen (4 procent) mee dat een school of universiteit hen benadeelt door hun huidskleur. Dit uit zich bij veel gekleurde ondervraagden in het krijgen van een lager schooladvies dan hun witte klasgenoten. “Ik zat op een overwegend witte school. Witte kinderen mochten daar een niveau hoger doen of zelfs de Citotoets opnieuw doen, omdat ze zogenaamd te laag hadden gescoord. Maar ik moest maar een niveau lager omdat dat ‘beter voor mij zou zijn’.”

Bron:
EenVandaag. (2020, 15 juni). Geen uitnodiging voor sollicitaties en een lager schooladvies: institutioneel racisme ook in Nederland harde realiteit. https://eenvandaag.avrotros.nl/panels/opiniepanel/alle-uitslagen/item/geen-uitnodiging-voor-sollicitaties-en-een-lager-schooladvies-institutioneel-racisme-ook-in-nederla/?fbclid=IwAR2L7_HH51KHYJ3TkpAfEwLHq4u-eQK25_PbFXgNH50v5Hh-oViMsGFCZv8